1937 (in memoriam: de Valkenswaardse sigarenindustrie)
© Jacques Marsmans
we werkten ‘s avonds altijd thuis
dan zat ons opa bij’t fornuis
in de stof van de tabak
en dan werd er geouwfiept
en door ons tabak gestriept
elke dag een nieuwe zak
zoals oud’re mensen doen
sprak onze opa steeds van toen
van toen het spoor werd aangelegd
“toen was er niets, een looierij”
“en kuddes schapen op de hei”
“en de boeren ging het slecht”
als jongen van een jaar of tien
had hij de eerste trein gezien
langs het spoor stond veel publiek
“en met de trein kwam heel veel mee”
“zoals tabak van oversee”
“er kwam ook heel gauw een fabriek”
opa, er ligt as op je borst
heb je weer met je sigaren gemorst
ik zal je helpen naar je kamer toe te gaan
je sigaar is in rook opgegaan
“tot dan toe was het heel gewoon”
“dat je ging werken, niet voor loon”
“maar wel voor kost en onderdak”
“bij een boer, maar vóór april”
“lag het werk vaak maanden stil”
“nu is er werk door de tabak”
“in fabrieken, want sindsdien”
“kwamen er een stuk of tien”
“waar men nóg sigaren maakt”
“je werkte dertien uur per dag”
“voor een redelijk bedrag”
“zeker sinds er was gestaakt”
opa, er ligt as op je borst
heb je weer met je sigaren gemorst
ik zal je helpen naar je kamer toe te gaan
je sigaar is in rook opgegaan
in de fabriek is voor de jongeren geen baan
er is verkorting van de werktijd ingegaan
en steeds meer mensen roken geen sigaren meer
er is de klad gekomen in het treinverkeer
nu er een bus geregeld naar de stad toe gaat
er staan ook huizen leeg wat verder in de straat
opa, er ligt as op je borst
heb je weer met je sigaren gemorst
ik zal je helpen naar je kamer toe te gaan
je sigaar is in rook opgegaan
zoals oud’re mensen doen
sprak onze opa steeds van toen
van toen het spoor werd aangelegd
“je was afhankelijk van de grond”
“en van hoe de rogge stond”
“en die stond nogal eens slecht”
‘door de sigarenmakerij”
“kwam aan het eindeloos gevrij”
“een einde; jongens met een baan”
“hadden geld; er werd getrouwd”
“er werden woningen gebouwd”
“dat trok ook volk van buiten aan”
opa, er ligt as op je borst
heb je weer met je sigaren gemorst
ik zal je helpen naar je kamer toe te gaan
je sigaar is in rook opgegaan